Trên thế giới cũng như ở Việt Nam, việc không đăng ký kết hôn còn có một nguyên nhân khác: đó là sự chủ động lựa chọn của hai bên nam nữ, họ không muốn đăng ký kết hôn vì không muốn thực hiện thủ tục này. Có nhiều lý do để lý giải cho việc làm đó:
– Có nhiều trường hợp việc chung sống như vợ chồng diễn ra giữa những người phụ nữ và đàn ông đã từng trải qua một cuộc hôn nhân trước đó. Họ không thấy sự cần thiết của việc đăng ký kết hôn khi chung sống với người khác giới, hoặc cho rằng có đủ chín chắn để quyết định cho những việc làm của mình, tin tưởng rằng đời sống chung của họ sẽ êm đềm, không xảy ra mâu thuẫn trầm trọng. Cũng trong hoàn cảnh đó, một số người tuổi đã ở tuổi “xế chiều”, họ tự nguyện chung sống để giúp đỡ nhau nhưng do e ngại với những người khác về tình trạng “rổ giá cạp lại” nên đã không đăng ký kết hôn.
– Trong thực tế có không ít trường hợp khi bản án ly hôn của Tòa án có hiệu lực một thời gian thì họ lại quay trở về chung sống với nhau. Về nguyên tắc, vợ chồng đã ly hôn mà muốn quay lại với nhau thì phải đăng ký kết hôn. Tuy nhiên, do ngại ngùng hoặc không ý thức được sự cần thiết của việc đăng ký kết hôn nên họ quyết định không đi đăng ký kết hôn nữa mà về chung sống lại với nhau.
– Có một xu hướng khác, nhất là trong giới trẻ, họ cảm thấy mệt mỏi với những mối quan hệ chặt chẽ của hôn nhân hợp pháp, không muốn đăng ký kết hôn để có thể có một lối ra dễ dàng khi họ không muốn ràng buộc nhau nữa.
– Tình trạng nam, nữ chung sống như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn còn xảy ra ở một bộ phận sinh viên ra các tỉnh, thành phố lớn để học tập. Do sống xa nhà, thiếu thốn cả về điều kiện vật chất và tinh thần. Họ đã chọn giải pháp chung sống như vợ chồng để giải quyết những khó khăn của mình.
– Cuối cùng, phải kể đến đó là những trường hợp nam nữ do không có đủ điều kiện kết hôn theo luật định như: trường hợp đã có vợ, có chồng nhưng lại muốn chung sống với người khác; hay trường hợp nam, nữ chưa đủ tuổi kết hôn nên muốn “cưới chui”,… Tất cả những lý do đó khiến cho họ đi đến quyết định chung sống với nhau như vợ chồng mà bỏ qua thủ tục đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước.
